ATP (Adenozin Trifosfat)
ATP, yüksek enerjili fosfat bağlarına sahip olan bir moleküldür. Görevi ise hücredeki enerjileri kullanmak ve kullanılır hale getirmektir. Yapısında 3 çeşit molekül bulundurur.
Bunlar; adenin organik bazı, beş karbonlu riboz şekeri ve üç fosfat grubudur.
Resim : ATP oluşumu
Adenin ile ribozun birleşmesiyle adenin nükleozidi oluşur. Buna adenozin denir. Nükleozide bir fosfat bağlanırsa adenozin monofosfat (AMP) , iki fosfat bağlanırsa adenozin difosfat (ADP), üç fosfat bağlanırsa adenozin trifosfat (ATP) olur.
NOT: Hücre enerjiye ihtiyaç duyduğu anda ATP ---> ADP + P reaksiyonu gerçekleşir.
Bu reaksiyon sayesinde 7300 kalorilik bir enerji sağlanır. Ve bu reaksiyonun tersi de vardır.
(7300 Kalori) + ADP + P -------------> ATP + H2O
enzim
Hücreler, ATP'nin sentezlendiği ve kullanıldığı enerji dönüşüm olaylarını gerçekleştirdikleri sürece yaşarlar. Bu olayların bir döngü halinde olduğunu aşağıdaki resimde de görebiliriz.
Bu döngüde enerjinin;
Üretildiği olaylar (Ekzergonik olaylar): Oksijenli solunum ve oksijensiz solunum.
Tüketildiği olaylar (Endergonik olaylar): Aktivasyon enerjisi, biyosentez reaksiyonları, aktif taşıma, hareket ve kasılma, sinirsel iletim ve dönüşümleri ve ısıdır.
ADP'den ATP sentezine fosforilasyon denir. Bu olay dört farklı şekilde gerçekleşir:
a-) Substrat düzeyinde fosforilasyon
Fermantasyonda(oksijensiz solunum), oksijenli solunumun başlangıç evresinde ve krebs devri reaksiyonlarında, ATP üretimi bu şekilde yapılır.
b-) Oksidatif fosforilasyon
Oksijenli solunumda ETS'de ( elektron taşıma sistemi ), elektronların aktarılması sırasında ADP'ye P eklenerek ATP üretilmesi yoludur.
c-) Fotofosforilasyon
Yeşil bitkilerin ve klorofilli bakterilen ışık enerjisini kullanarak ATP sentezlemesidir.
d-) Kemofosforilasyon
Kemosentetik fosforilasyon da bakterilerde kemosentez yoluyla gerçekleşir.
|
